Uygarlık ve kültür nedir?


Dünya değişiyor. Hem de büyük bir hızla değişiyor. Tıpkı bir çığ gibi. Ufacık bir kartopunun yuvarlandıkça hızlanması, büyümesi, önüne her şeyi katıp götürmesi gibi.

Teknoloji çağındayız. Bilgi en kısa sürede hemen her yerde. Doğruluğu ya da yanlışlığı pek de önemli değil çoğumuz için. Zaten doğruluğunu araştıracak zamanımız da yok. Bir sürü yeni bilgi sırada bizi bekliyor.
Peki doğru bilgileri artık biriktiremiyor, buna gerek görmüyorsak işin "kültür" kısmı ne olacak. Uygar bir insan olayım derken, kültürlü insan olmayı kapı ardına mı yolluyoruz acaba? Teknolojinin ve hızın çığ gibi büyüyüp ilerlediği bir zamanda o çığın önünde durup, o döngüye körü körüne katılmak ne kadar akıllıca olur, bilinmez.
Ama bu yoğun bilgi çağında da zaten hemen hepimiz hem uygar hem kültürlü değil miyiz?!


"Uygarlık ve kültür nedir?" sorusunun cevabını zaten biliyorum diyenler internette başka sayfalarda dolaşmaya başladı bile. Bu konuda bir şeyler öğrenmek isteyenler ise yazımı okumaya devam ediyor. Okumakla kültür arasındaki bağı korumaya çalışanlar için gelsin bu satırlar.

Okumakla elde edilen kültürün, kişiliğimizde yapacağı değişikliği, Prof. Dr. A. Friedlönder, karşılaştırma yolu ile «Uygarlık ve kültür nedir?» başlığı altında şöyle özetlemektedir:
Uygarlık:Birkaç dil bilmek
Kültür: Ana dili iyi bilmek
Uygarlık: Bilgili, güzel konuşmak
Kültür: Akıllıca dinlemek
Uygarlık: En yeni eserleri okumak
Kültür:Klasikleri de bilmek
Uygarlık: Ahlak kurallarını bilmek
Kültür:Onları uygulamak
Uygarlık: Vatanını sevmek
Kültür:Başkalarınınkini de aşağı görmemek
Uygarlık: Dinini yüksek tutmak
Kültür: Ona inanmayanları, kılıç ve ateşle inandırmaya çalışmamak
Uygarlık: Çocuklarına para biriktirmek
Kültür: Onları iyi eğitmek
Uygarlık: Hayatta değersiz olanları, çalışmak için istek duymayanları hoş görmek
Kültür: Bunun karşıtını yapmak
Uygarlık:Dünyayı bir ok hızıyla dolaşmak
Kültür: Gezmek, çevreyi incelemek
Uygarlık: Haktan bahsetmek
Kültür: Hakkı tanımak
Uygarlık:Mahkemede gerçeği söylemek
Kültür: Gerçeği her yerde, her zaman söylemek
Uygarlık:Yardımı herkes görsün, duysun diye vermek
Kültür: Utangaç yoksulları aramak
Uygarlık:Görünüşü her yerde, herkese karşı korumak
Kültür: Görünüşle gerçeği ayırmak
Uygarlık:Rekor kırmaya, zafer kazanmaya bağlılık
Kültür: Bu bağa engel olan şeyleri ortadan kaldırmak”
(Sözlü-Yazılı Kompozisyon Konuşmak ve Yazmak Sanatı, Seyit Kemal Karaalioğlu, İnkılâp ve Aka Kitabevleri Koll. Şti., 1963)

Yorumlar