Edebiyat nedir?

Merhaba Sevgili Edebiyat Dostları,

Bloğumun edebiyat hakkındaki ilk yazısı doğal olarak edebiyatın tanımı üzerine.

Sizlere “Edebiyat nedir?”sorusunu yönelttiğimde muhtemelen hepinizden farklı cevaplar alacağım. Hepiniz kendi eğitiminize, anlayışınıza hatta ilgi alanlarınıza göre edebiyatın kendinizce bir tarifini yapacaksınız.

Merak etmeyin. Yapacağınız tanımlar kendi içinde bir tutarlılığa sahipse birçoğu kabul görür. Çünkü edebiyata hepimiz kendi penceremizden bakıyoruz. Bu da doğal olarak farklılığı getiriyor.

Peki, edebiyatın kuralları yok mudur? Herkese göre değişen bir şeyse ortak paydada nasıl buluşulur, diyorsanız doğru yerdesiniz. Her yazımda bir ya da birkaç paragraftan belki de bir haberden yola çıkarak edebiyatın bir yönüne değineceğiz. Zaman zaman aynı konuya farklı pencerelerden bakacağız belki. Yeter ki önyargılı olmayalım, biraz sabır gösterelim.

“Edebiyata âhlâki bir mânâ yükleyenler; edebiyatı bir eğitim ve öğretim vasıtası olarak görenler; dile bağlayarak tarif edenler; estetiğe ve edebi mahsullere bağlayanlar; edebiyatı sosyal bir müessese olarak kabul edenler; milli bir hadise olarak değerlendirenler; tarihe bağlayanlar; kültüre bağlayanlar; edebiyatın faydasız bir iş olduğunu savunarak, bu yönde tanım geliştirenler; edebiyat kelimesinin ne kadar yaygın anlamları kapsadığını ifade eder. incelenecek başka eserlerde, edebiyatın farklı yönleri, tanım cümleleri halinde karşımıza çıkabilir.”
(Selma Zoralioğlu, “Edebiyat Kavramı İçin Yapılan Tariflerin Edebiyat Nazariyatı Açısından İncelenmesi”, Ankara Gazi Üniversitesi, SBE, Master Tezi, 1996, syf.149) 

Yukarıda da bahsedildiği gibi farklı kaynaklarda "edebiyatın farklı yönleri" karşımıza çıkabilir.

Yukarıdakilerden birkaçını maddeleyecek olursam,

EDEBİYAT    

*Bir eğitim vasıtasıdır

*Estetik ürünlerin verildiği bir alandır

*Sosyal bir müessesedir

*Faydasız bir iştir.

Gördüğünüz gibi herkes edebiyatı kendi bakış açısından değerlendirmiş ve farklı yönlerden ele almış.

“Farklı tanımları olmakla birlikte çoğunlukla ‘olay, düşünce, duygu ve hayallerin dil aracılığıyla sözlü veya yazılı olarak biçimlendirilmesi sanatı’ şeklinde tanımlanan edebiyat ve edebiyatın işlevi, bilim ve sanat çevrelerinde tartışılagelmiştir.”

Edebiyatla ilgili tanımlar çok çeşitli. Birini doğrudan kabul etmek edebiyatın diğer yönlerini göz ardı etmemize yol açabilir. 

Kim bilir belki de edebiyat her şeydir.

Edebiyatın tanımıyla ilgili farklı görüşlere zaman zaman değinmeyi düşünüyorum. Ama şimdilik yukarıdaki şu ifadeyle yetinelim:

EDEBİYAT

OLAY, DÜŞÜNCE, DUYGU VE HAYALLERİN DİL ARACILIĞIYLA SÖZLÜ VEYA YAZILI OLARAK BİÇİMLENDİRİLMESİ SANATIDIR.