1-Aliterasyon:
- Aynı şiirde aynı sessiz harflerin tekrarlanmasından oluşan ahenktir.
Kınalı kuzum benim kırda seken kekliğim
Bitir şu karakışı kime kor ki ayrılık
"k"sesi tekrarlanmış.
2-Asonans:
- Şiirde aynı sesli harflerin tekrarlanmasından oluşan ahenktir.
Uzaklaşır usul usul bir vapur limandan
Uğuldar ufuklarda ses duman olur
"u"sesi tekrarlanmış.
3-İç Kafiye:
- Dize ortalarında bulunan ve mısra sonlarındaki uyakla uyumluluk oluşturan ses benzerliğidir.
Değildim ben sana mail sen ettin aklımı zail
Bana ta'n eyleyen gafil seni görgeç utanmaz mı
4-Redif:
- Mısra sonarında görev ve anlam bakımından aynı olan sözcüklerin, eklerin veya söz gruplarının tekrar edilmesidir.
Bir sarsıntı uyandım uzun süren uyku-dan
Geçiyordu araba... yola benzer su-dan
Sakın bir söz söyleme yüzüme bakma sakın
Sesini duyan olur sana göz koyan olur
Anmasınlar adını candan anan dudaklar
Annen bile okşasa benim bağrım taş olur
- NOT: Redif ve kafiye bulumu sırasında önce redif, sonra kafiye çeşitleri bulunur.
5-Kafiye Çeşitleri:
a-Yarım uyak:
- Mısra sonlarındaki tek ses benzerliğidir.
Can kafeste durmaz u-ç-ar
Dünya bir han konan gö-ç-er
Ay dolanır yıllar ge-ç-er
Dostlar beni hatırlasın
b-Tam Uyak:
- Mısra sonlarındaki iki ses benzerliğidir
------------t-aş-ına
------------k-aş-ına
------------y-aş-ına
-----------melül melül
c-Zengin uyak:
- Mısra sonlarındaki üç veya daha fazla ses benzerliğinin olduğu kafiye türüdür
Can bedenden ayrıla-cak
Tütmez baca yanmaz o-cak
Selam olsun kucak ku-cak
Dostlar beni hatırlasın
d-Tunç Uyak:
- Mısra sonlarında bulunan sözcüklerden birinin diğerinin içinde yer almasıdır
- NOT : Tunç uyak, zengin uyağın bir çeşididir.
- Bir sözcüğün tunç uyak olabilmesi için en az üç ses olmalıdır.
Çınla ey coşkun deniz kayalıklarda çınla
Sar bütün kumsalları o dolaşık saçınla
6-Kâfiye (Uyak) Örgüsü:
- Düz Kafiye
-------------a -------------a ---------------a
--------------a -------------a ---------------a
-------------a -------------b ---------------b
-------------b -------------a ---------------b
- Çapraz Kafiye
-------------a
-------------b
-------------a
-------------b
- Sarma ( Sarmal) Kafiye
-------------a
-------------b
-------------b
-------------a
Eyüp ELMAS
Yorum Gönder