Tiyatro
· Tiyatronun ilk örneklerine eski Yunan’da dini törenlerde rastlanır.
· Edebi türler içinde en eski türlerden olan tiyatro, Türk edebiyatında sözlü olarak oynanmıştır.
· Karagöz,Ortaoyunu ve Meddah geleneksel (sözlü) Türk tiyatrosu ürünleridir.
· Batılı anlamda yazılan ilk tiyatro örneği Şinasi nin tek perdelik töre komedyası olan Şair Evlenmesi’dir.
· Sahnelenen ilk tiyatro eserimiz ise Namık Kemal’ in Vatan yahut Silistre adlı eseridir.
Tiyatrolar konularına göre üçe ayrılır:
TRAGEDYA (TRAJEDİ)
Özellikleri:
· Hayatın acı yönlerini kendine has kurallarla sahnede göstermek amacıyla ve ahlak, erdem dersi vermek için yazılan tiyatro eserleridir.
· Trajedi türlerinin ilk temsilcileri eski Yunan sanatçıları Sophokles, Eurpides, Aiskhyles’tir
· Konusunu tarihten ve mitolojiden alır.
· Kahramanlar Tanrı,Tanrıça ve soylu kişilerden oluşur.
· Üç birlik kuralına uyma zorunluluğu vardır.
· Eserler, manzum olarak yazılır.
· Birbiri ardınca süren koro ve diyolog bölümleri vardır.
· Kötü çirkin sayılabilecek olaylar sahnede gösterilmez.
· Dil,seçkinlerin kullandığı üsluptur.
· İnsanoğlunun hırslarını, kavgalarını gösterir ve bunların çoğu felaketli bir sonuca bağlanır.
· Bir olay, aynı yer ve zamanda gerçekleşir.
· Corneille ve Racine önemli Fransız yazarlarıdır.
KOMEDYA ( KOMEDİ )
Özellikleri:
· Hayatın veya insanların gülünç ve eksik yönlerini ortaya koymak ve insanları düşündürmek amacıyla yazılan tiyatro eserleridir
· Konusunu günlük yaşamdaki olaylardan alır.
· Kahramanlar, toplumun her kesiminden olabilir.
· Komediler de manzum olarak yazılır.
· Üç birlik kuralına uyma zorunluluğu vardır.
· Her türlü bayağı, kaba söz ve şakaya yer verilir. Üslupta seçkinlik aranmaz.
· Yunan edebiyatındaki temsilcisi Aristophanes’tir.
· En önemli temsilcisi ise Moliere’dir.
Komedi türü üçe ayrılır :
1-Karakter Komedyası:
· Kişilerin eksik ve gülünç yönlerinin ortaya konulduğu komedi türüdür.
· Moliere :Tartuffe, Cimri
· Shakespiare: Venedik Taciri
2-Töre Komedyası:
· Toplumun eksik veya gülünç yönlerinin anlatıldığı komedi türüdür.
· Şinasi: Şair Evlenmesi
· Aristophanes: Eşek Arıları
· Moliere: Gülünç Kibarlar
· Gogol: Müfettiş
3-Entrika Komedyası :
· Olayların merak uyandıracak şekilde ve insanları şaşırtacak biçimde oynandığı komedi türdür.
· Moliere: Scapin’in Dolapları
· Shakespiare: Yanlışlıklar Komedyası
DRAM:
· Hayatı olduğu gibi acı ve tatlı yönleriyle yansıtan ve kurallara bağlı kalan tiyatro eserleridir.
· 19.yüzyılda Tragedya’nın katı kurallarını yıkmak amacıyla meydana getirilmiştir.
· Acıklı ve gülünç sahneler birlikte verilir.
· Olaylar tarihten ve günlük yaşamdan alınır.
· Üç birik kuralına uyma zorunluluğu yoktur.
· Olaylar çirkin de olsa sahnede gösterilir.
· Kahramanlar, toplumun her sınıfından seçilebilir.
· Dramlar, nazım-nesir karışık yazılırlar.
· Victor Hugo: Hernani, Cromvell
· Shiller: Wilhem Tel, Haydutlar
· Namık Kemal: Vatan Yahut Silistre
Yorum Gönder