ANONİM HALK EDEBİYATI
- Kim tarafından söylendiği bilinmeyen halkın ortak malı sayılan ürünlerin oluşturduğu edebiyattır.
- Sözlü geleneğe dayanır.
- Dili yalın,akıcı bir halk Türkçesidir.
- Şiirde hece ölçüsü kullanılır. En çok 11’li hece ölçüsü kullanılmıştır.
- Nazım birimi Türkçedir.
- Somut ve gerçeklerle iç içe bir edebiyattır.
- Anonim halk edebiyatı ürünleri:mani, ninni, türkü, destan, tekerleme, bilmece, masal,atasözleri,halk hikayeleri, karagöz ve orta oyunu vb.
- Bu ürünlerde “ölüm, aşk, hasret, yiğitlik,sıla özlemi, toplumsal aksaklıklar” gibi tüm insanlığı ilgilendiren konular işlenir.
- Mecazlara ve diğer söz sanatlarına fazla yer verilmez.
ANONİM HALK EDEBİYATI NAZIM BİÇİMLERİ
MANİ:
- Tek dörtlükten oluşan, çok çeşitli konuları işleyebilen ve genelde “aaxa” biçiminde uyaklanan nazım biçimidir.
- Aşk, sevgi, yiğitlik, evlat sevgisi, toplum olayları ve ölüm gibi temaları işleyen bir türdür.
- Hecenin 7’li kalıbı ile söylenir.
- Bir dörtlükten oluşur.
- İlk iki dize hazırlıktır;yani doldurmadır.
- Asıl maksat son iki dizelerde söylenir.
- Dört dizeden fazla olan maniler de vardır
- İki kişinin karşılıklı söyledikleri manilere “deyiş” denir.
NİNNİ
- Annelerin çocuklarını uyutmak için belli bir ezgi ile söylediği sözlü edebiyat ürünüdür.
- Hece ölçüsü ile söylenir.(7’li 8’li ve 9’lu).
- Anne çocuğuna ilişkin isteklerini, iyi dileklerini, kendi sevincini, üzüntülerini anlatır.
TÜRKÜ
- Kendine özgü bir ezgi ile söylenen bir nazım biçimidir.
- Daha çok hecenin 8’li ve 11’li kalıbıyla söylenir.
- İki bölümden oluşur.Birinci bölüm türkünün asıl sözlerinin bulunduğu bölümdür.Buna bent denir. İkinci bölüm ise her bendin sonunda tekrarlanan nakarat bölümleridir.Bunlara da kavuştak denir.
- Bentler ve kavuştaklar kendi aralarında kafiyelidir.
- Aşk,tabiat,ayrılık,gurbet,hasret,sevgi ve güzellik gibi konular işlenmiştir.
- Konusu ve şekli devirden devire ve çevreden çevreye değişir.
AĞITLAR
- Sevilen bir kişinin ölümünden duyulan üzüntüyü dile getiren ve her zaman bir ezgiyle söylenen şiirlerdir.
- Ağıtlar, aslında bir türkü çeşididir
Eyüp ELMAS
Yorum Gönder